Przyczyna samookaleczeń często bywa trudna do zrozumienia dla osób postronnych. Wydaje się przecież, że ludzie dążą do ochrony własnego ciała, a nie krzywdzenia go. Dlaczego w takim razie ktoś decyduje się na samookaleczenie?
Często przyczyny mogą być następujące:
- są to zachowania, które w jakiś sposób mają „chronić” i pozwolić przetrwać ból psychiczny
- redukują napięcie, które w danej chwili może być trudne do wytrzymania, doprowadzają do równowagi emocjonalnej – przynoszą pozorną ulgę
- powodują przekierowanie źródła bólu z psychicznego na fizyczny (w danym momencie łatwiejszy do zniesienia)
- są rodzajem komunikacji z otoczeniem, prośbą o zwrócenie uwagi
- pojawia się poczucie kontroli nad własnym ciałem, a także stanami emocjonalnymi
- źródło bólu jest bardzo łatwe do ustalenia – inaczej niż w przypadku bólu psychicznego, którego przyczyna często jest mocno zakamuflowana i niedostępna