Asertywność to umiejętność wyrażania własnych myśli, uczuć i potrzeb w sposób bezpośredni, otwarty i odpowiedni, jednocześnie szanując prawa i uczucia innych osób. W trudnych sytuacjach, takich jak konieczność odmowy czy stawiania granic, asertywność może być kluczowa do zachowania zdrowych relacji i własnego dobrostanu.
Oto kilka sposobów, jak być asertywnym i umieć odmawiać, nie wpadając w pułapkę agresji lub uległości:
Zrozum czym jest asertywność
Pierwszym krokiem jest zrozumienie, co właściwie oznacza bycie asertywnym. Asertywność nie jest tożsama z agresją; to raczej zdolność do stawiania na siebie w sposób szanujący innych. Oznacza to mówienie „nie” bez poczucia winy ale też bez złości, nie raniąc i nie atakując innych.
Poznaj własne granice
Aby być asertywnym, musisz znać swoje granice. Warto zastanowić się co jest dla Ciebie akceptowalne, a co nie w danej sytuacji. Jasne określenie własnych granic pozwala skuteczniej komunikować je innym.
Używanie komunikatu „ja”
Kiedy wyrażasz swoje potrzeby lub odmawiasz, używaj komunikatu „ja”. Na przykład: „Czuję się niekomfortowo kiedy obgadujesz przy mnie Kasię. Ja ją lubię”, „Nie godzę się, abyś w mojej obecności palił papierosy, bo dbam o swoje zdrowie”. To pomaga uniknąć oskarżeń i potencjalnej defensywności ze strony rozmówcy. Trudno bowiem dyskutować z Twoimi uczuciami i myślami. Nie używaj ogólników, odnoś się do konkretnych sytuacji i zachowań.
Ćwicz asertywność
Asertywność to umiejętność, którą można ćwiczyć i rozwijać. Zaczynaj od mniejszych, mniej stresujących sytuacji, stopniowo przechodząc do trudniejszych. Ćwiczenie pomaga zbudować pewność siebie w byciu asertywnym. Pamiętaj, że asertywność to pięć kroków: prośba, informacja zwrotna, postawienie granicy, zapowiedź sankcji i dopiero na końcu wykonanie sankcji.
Szukaj kompromisu
Bycie asertywnym nie oznacza braku elastyczności. W wielu sytuacjach możliwe jest znalezienie kompromisu, który zadowoli obie strony. Poszukiwanie rozwiązań, które są akceptowalne dla wszystkich, jest częścią asertywnego podejścia. Warto mieć na uwadze, że gdy czujemy, że odmowa bliskiej nam osobie jest trudna, to możemy użyć zwrotu „przykro mi” i wciąż zachować asertywną postawę.
Akceptacja „nie” jako odpowiedzi
Tak jak ważne jest umiejętne mówienie „nie”, tak samo ważne jest umiejętne przyjmowanie „nie” jako odpowiedzi. Asertywność to dwukierunkowa ulica.
Pamiętaj, że rozwój asertywności i umiejętność odmawiania w trudnych sytuacjach to proces, który wymaga czasu, cierpliwości i praktyki.